John Bowlby: bografie van de grondlegger van de gehechtheidstheorie (2024)

Psycholoog en psychoanalyticus John Bowlby (26 februari 1907 – 2 september 1990) geloofde dat hechtingen in de vroege kindertijd een cruciale rol spelen in de latere ontwikkeling en het geestelijk functioneren van een kind.

Zijn werk droeg bij tot de ontwikkeling van de hechtingstheorie. Dit is namelijk het idee dat kinderen geboren worden met de behoefte om, met het oog op hun eigen overleving, nabijheid te zoeken en te blijven. Ze doen dat bij ouderlijke figuren of degenen die verantwoordelijk zijn voor hun zorg.

Biografie van John Bowlby

John Bowlby was de zoon van Sir Anthony Alfred Bowlby, onder andere chirurg van het koninklijk huis, en Mary Bridget Mostyn. Hij was de vierde van zes broers. De familie behoorde tot de bourgeois high society van de 20e eeuw.

In die tijd hadden de hogere klassen de gewoonte de kleintjes aan de zorg van kindermeisjes over te laten. In feite werd Bowlby zelf lange tijd verzorgd door een kindermeisje dat Minnie heette. Bijgevolg had hij weinig contact met zijn moeder.

Toen John vier jaar was, vertrok Minnie echter. Haar vertrek bezorgde hem veel leed, gepaard met een gevoel van verlies. Bovendien was het volgende kindermeisje een kouder en nogal sarcastisch karakter.

John’s vader ging vechten in de Eerste Wereldoorlog, waardoor hij grotendeels afwezig was in het leven van zijn zoon. Op zevenjarige leeftijd werd John naar een kostschool gestuurd. Deze reeks gebeurtenissen deed hem zo’n pijn dat ze hem er later toe brachten te werken aan onderwerpen als hechting, verlatingsangst en angst voor verlies bij minderjarigen.

Studies en voorbereiding

Na enkele jaren op de kostschool ging hij studeren aan het Dartmouth Naval College. Daarna ging hij medicijnen studeren aan de Universiteit van Cambridge. Hij was echter veel meer geïnteresseerd in het onderwerp geestelijke gezondheid. Daarom gaf hij zijn medische studie op en begon een loopbaan in de psychologie aan Trinity College (ook Cambridge University).

Hij was vooral geïnteresseerd in de kindertijd en de ontwikkelingsperiode. Daartoe deed hij na zijn afstuderen verschillende studies over delinquente en onaangepaste kinderen. Hij stelde ook vast dat ze vaak uit gebroken gezinnen kwamen of mishandeld waren.

In 1937 aanvaardde de British Psychoanalytical Society Bowlby als psychoanalyticus. Melanie Klein leidde hem op in kinderpsychoanalyse en hij begon minderjarigen te analyseren. Hij concentreerde zich op omgevingsfactoren, opvoeding en ook de relatie tussen de moeder-kind figuur.

Datzelfde jaar aanvaardde hij een voorstel om voorzitter te worden van het Trinity College. Hij werd echter voor de Tweede Wereldoorlog gerekruteerd om als luitenant-kolonel in het medisch korps te werken.

Het begin van de gehechtheidstheorie

Zoals het volgende artikel (Engelse link), gepubliceerd door de Re view of General Psychology bevestigt, wordt John Bowlby gerangschikt als een van de 100 meest eminente psychologen van de 20ste eeuw.

De reden daarvoor was grotendeels te danken aan zijn vroegere werk met kinderen. Vanaf dat moment ontwikkelde hij namelijk een grote belangstelling voor het onderwerp van de ontwikkeling van kinderen.

Bowlby was vooral geïnteresseerd in hoe de scheiding van verzorgers kinderen beïnvloedde. Na het uitvoeren van vele studies begon hij zijn ideeën te ontwikkelen over het belang van gehechtheid in de ontwikkeling van kinderen.

In 1949 gaf de WHO Bowlby de opdracht een rapport te schrijven over de geestelijke gezondheid van dakloze kinderen in Europa. Na de publicatie van dit invloedrijke rapport ging hij verder met de ontwikkeling van zijn gehechtheidstheorie.

Deze theorie suggereerde dat de vroegste banden die kinderen met hun verzorgers vormen het hele leven voortduren. Ze beweert dat gehechtheid onder andere de overlevingskansen van een kind verbetert.

John Bowlby’s onderzoek naar gehechtheid en de ontwikkeling van kinderen heeft een belangrijk stempel gedrukt op de gebieden van psychologie, onderwijs, kinderzorg en ouderschap. In feite hebben geleerden, zoals María Eugenia Moneta (Spaanse link), op zijn onderzoek voortgeborduurd om klinische behandeltechnieken en preventiestrategieën te ontwikkelen.

Bowlby’s bijdrage aan de psychologie

We hopen dat deze biografie van John Bowlby je geholpen heeft iets meer te weten te komen over deze eminente figuur op het gebied van de psychologie.

Zonder twijfel betekende zijn werk een radicale verandering in de manier waarop deskundigen aankeken tegen het belang van het verblijf in het gezin tijdens de kindertijd. Hij liet ook inderdaad een erfenis na. Die is tot op de dag van vandaag zeer relevant gebleven voor elk soort onderzoek op het gebied van de kinderpsychologie.